Thủ tục, trình tự giám đốc thẩm
Thủ tục, trình tự giám đốc thẩm
Trong hệ thống pháp luật Việt Nam, giám đốc thẩm là một thủ tục tố tụng đặc biệt nhằm xem xét lại các bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật nhưng bị phát hiện có sai sót nghiêm trọng. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về thủ tục, trình tự giám đốc thẩm.
Giám đốc thẩm là gì?
Khái niệm giám đốc thẩm
Giám đốc thẩm là thủ tục xem xét lại bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án nhưng bị phát hiện có vi phạm pháp luật nghiêm trọng trong việc giải quyết vụ án. Mục đích của giám đốc thẩm là nhằm bảo đảm tính đúng đắn, khách quan, công bằng của pháp luật và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các bên liên quan.
Đặc điểm của giám đốc thẩm
- Tính chất đặc biệt: Giám đốc thẩm không phải là một cấp xét xử mà chỉ là một thủ tục xem xét lại bản án, quyết định đã có hiệu lực.
- Căn cứ kháng nghị: Việc kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm phải dựa trên các căn cứ do luật định, liên quan đến nội dung vụ án, tố tụng hoặc áp dụng pháp luật.
- Thẩm quyền: Việc xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm thuộc thẩm quyền của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao hoặc Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao.
Các căn cứ để kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm
Để có thể kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, cần phải có các căn cứ sau:
Căn cứ về nội dung vụ án
- Kết luận trong bản án, quyết định không phù hợp với những tình tiết khách quan của vụ án.
- Có sự sai lầm nghiêm trọng trong việc áp dụng chứng cứ, đánh giá chứng cứ dẫn đến việc giải quyết vụ án không đúng.
Căn cứ về tố tụng
- Vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự.
- Thành phần Hội đồng xét xử không đúng quy định của pháp luật.
- Tòa án cấp sơ thẩm, phúc thẩm đã bỏ qua những chứng cứ quan trọng mà đương sự đã cung cấp.
Căn cứ về áp dụng pháp luật
- Áp dụng sai điều luật, điểm luật hoặc văn bản quy phạm pháp luật để giải quyết vụ án.
- Có sự khác nhau trong việc giải thích và áp dụng pháp luật giữa các tòa án trong cùng một vấn đề pháp lý.
Thẩm quyền kháng nghị giám đốc thẩm
Người có thẩm quyền kháng nghị
Theo quy định của pháp luật, những người sau đây có thẩm quyền kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm:
- Chánh án Tòa án nhân dân tối cao.
- Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao.
- Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao.
- Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cấp cao.
Phạm vi thẩm quyền
- Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao có quyền kháng nghị giám đốc thẩm đối với bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án các cấp, trừ quyết định giám đốc thẩm của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao.
- Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cấp cao có quyền kháng nghị giám đốc thẩm đối với bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thuộc phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ.
Thời hạn và thủ tục thực hiện giám đốc thẩm
Thời hạn đề nghị xem xét
Thời hạn để đề nghị xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm là 01 năm kể từ ngày bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật.
Các bước thực hiện
- Phát hiện vi phạm: Cá nhân, tổ chức phát hiện bản án, quyết định có vi phạm pháp luật và có căn cứ để kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm.
- Gửi đơn đề nghị: Gửi đơn đề nghị xem xét lại bản án, quyết định theo thủ tục giám đốc thẩm đến người có thẩm quyền kháng nghị.
- Xem xét đơn: Người có thẩm quyền kháng nghị xem xét đơn đề nghị và các tài liệu kèm theo để xác định có căn cứ kháng nghị hay không.
- Quyết định kháng nghị: Nếu có căn cứ, người có thẩm quyền ra quyết định kháng nghị và gửi hồ sơ vụ án đến Tòa án có thẩm quyền để xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm.
- Xét xử giám đốc thẩm: Tòa án có thẩm quyền thành lập Hội đồng xét xử giám đốc thẩm để xem xét lại vụ án và ra quyết định.
